Uchafbwyntiau Ffordd y Gogledd

Allwch chi ddim â methu’r cestyll (yn llythrennol: maen nhw’n anferth). Ac ni ddylech chi fethu nifer o uchafbwyntiau diwylliannol a gwledig eraill chwaith. Dyma rai o’r prif bethau i’w gwneud ar hyd Ffordd y Gogledd wrth deithio o’r dwyrain i’r gorllewin.

Wedi ei lleoli yn yr Wyddgrug, mae Theatr Clwyd yn ganolfan gelfyddydau ranbarthol effeithiol. Mewn canolfan fawreddog o frics o’r 1970au a gwydr, mae’n cynnwys dwy theatr, sinema a gofod stiwdio ac yn cynnig bob math o berfformiadau. Ceir ffilmiau, perfformiadau dawns, arddangosfeydd celf a cherddoriaeth fyw yma, ond y theatr yw’r prif atyniad. Mae’n gartref i un o brif gwmnïau drama Cymru sy’n llwyfannu cynyrchiadau drwy gydol y flwyddyn.

Mae’r Sŵ Fynydd Gymreig yn sefyll yn uchel uwch Bae Colwyn, â golygfeydd panoramig arbennig, gerddi hardd a digon o gyfle i weld rhai o rywogaethau mwyaf anarferol a than risg y byd. Ymlaciwch wrth ichi gael dod yn nes at fywyd gwyllt, gyda sioeau adar dyddiol, sesiynau bwydo anifeiliaid a sgyrsiau.

Mae cyrchfan glan môr hyfryd Fictorianaidd Llandudno yn cynnig llawer i’w wneud a nifer o lefydd gwych i aros a bwyta hefyd. Crwydrwch ar hyd y pier hanesyddol, neidiwch ar y tram steil San Fran i fyny’r Gogarth, mwynhewch gelf modern yn Oriel MOSTYN neu brofwch beth o wisgi Cymreig yn Nistyllfa Penderyn. Os oes gennych chi amser, edrychwch beth sydd ymlaen yn Venue Cymru – mae’n un o’r theatrau gorau yng ngogledd Cymru ac yn cynnig perfformiadau gan Opera Cenedlaethol Cymru a llawer mwy.

I’w weld filltiroedd i ffwrdd wrth ichi anelu am Gonwy, mae Castell Conwy o’r 13eg ganrif yn un o nifer o grefftweithiau pensaer Edward I, James o St George. Mae’r castell yn dal i dra-arglwyddiaethu dros y dref, sydd â chanddi furiau tref ymhlith y gorau yn Ewrop. Mae’r golygfeydd o ben y tyrrau dros yr aber heb eu hail. Mae gwerth ymweld â’r dref ei hun hefyd sydd â nifer o siopau a bwytai annibynnol.

Rydych chi ar ymylon safle anhygoel treftadaeth byd UNESCO Tirwedd Llechi Gogledd-orllewin Cymru yma. Mae sawl ffordd wahanol o grwydro, ond efallai mai’r ffordd orau yw ar droed. Gallwch chi gerdded rhan gyntaf Llwybr Llechi Eryri o Fangor i Fethesda i gael golygfeydd anhygoel o’r mynyddoedd ac o’r gwaith cloddio llechi sydd wedi ei gerfio i ochr y bryn. Mae Adran Un yn tua chwe milltir (10km) un ffordd a gallwch chi ddal bws yn ôl.

Darllen mwy: Chwe ardal Llechi Cymru

Mae’n amhosibl methu’r ddwy bont ysblennydd sy’n croesi Afon Menai – cafodd pont grog Thomas Telford ei chodi yn 1826, a daeth Pont Britannia a ddylunwyd gan Robert Stephenson yn 1840. Gallwch chi ddysgu mwy am hanes y Fenai yng nghanolfan Treftadaeth Menai, yna gael golwg nes â’ch llygaid eich hun drwy gerdded glan yr afon neu drefnu taith ar gwch RIB cyflym!

Er mai dyma’r olaf o gaerau Edward I yn y gadwyn, mae hefyd y berffeithiaf yn dechnegol, ac iddi ddyluniad eithriadol o glyfar o ‘waliau o fewn waliau’. Ni orffennodd Edward erioed godi Castell Biwmares (cafodd ei sylw ei dynnu gan yr Albanwyr). Er hynny, mae UNESCO yn gosod Castell Biwmares yn un o’r enghreifftiau gorau o bensaernïaeth filwrol yn Ewrop, ac ynghyd â chestyll eraill Edward yng Nghymru, mae’n rhan o Safle Treftadaeth Byd.

Darllen mwy: Dilynwch lwybr o gestyll mawreddog Gogledd Cymru

Tŷ a Gardd Plas Newydd ar lannau Afon Menai yw plas Marcwis Môn, ac yno mae’r casgliad mwyaf o waith yr arlunydd Rex Whistler, amgueddfa filwrol, a gardd wanwynol dlos. Arweiniodd y Marcwis cyntaf y marchoglu ym Mrwydr Waterloo, gan golli coes yn sgil taniad canon. Caiff ei goes bren ei harddangos yma (neu i fod yn fanwl gywir, ei goes ‘gerdded’; roedd ganddo goesau eraill ar gyfer marchogaeth a dawnsio!).

Pan adeiladwyd Goleudy Ynys Lawd yn 1809, roedd yn rhaid i ymwelwyr groesi yno mewn basged wedi ei dal gan raff; heddiw mae pont gul o Ynys Gybi, y mae modd ei chyrraedd drwy ddilyn y 400 o risiau i lawr y clogwyni. Mae’n werth yr ymdrech: mae Gwarchodfa Natur Ynys Lawd yn gartref i filoedd o adar môr sy’n bridio gan gynnwys gwylogod, gweilch y penwaig a phalod, tra bo morloi, dolffiniaid a llamhidyddion i’w gweld yn aml yn y dyfroedd cyfagos.