Pethau i’w gwneud yng Nghastell Caerdydd

Mae yna lond trol o hanes Cymru i’w ddarganfod yng Nghastell Caerdydd – hanes sy’n cwmpasu oddeutu 2000 o flynyddoedd i gyd.

Mae gwreiddiau’r castell i’w holrhain i’r oes Rufeinig, ond yn ystod y bedwaredd ganrif ar bymtheg cafodd y castell ei weddnewid yn yr arddull Gothig. Os nad ydych yn bwriadu mynd ar daith dywys, beth am logi arweiniad sain cludadwy ar ôl ichi gyrraedd y castell. Mae’r arweiniadau hyn i’w cael mewn deg o ieithoedd gwahanol, a hefyd ceir fersiwn i blant, ac fe fyddan nhw’n eich helpu i wneud yn fawr o’ch ymweliad. Fel arall, gallwch lawrlwytho Ap Castell Caerdydd ar eich ffôn (a defnyddio'r gwasanaeth wi-fi rhad ac am ddim).

Rhwydwaith Caerdydd o dwneli tanddaearol yw un o’r amryfal gyfrinachau rhyfeddol a gaiff eu datgelu yn ystod eich ymweliad â Chastell Caerdydd. Mae’r llwybrau hyn, yr arferid eu defnyddio fel llochesau rhag bomio yn ystod yr Ail Ryfel Byd, yn gorwedd rhwng lefel y llawr gwaelod a lefel y bylchfur, a cheir ystafell ar gyfer oddeutu 2,000 o bobl o ganol y ddinas.

Uwchben y ddaear, mae’r Castell a welwch heddiw yn deillio o weddnewidiad anhygoel yr aeth y pensaer ecsentrig William Burges i’r afael ag ef yn niwedd y bedwaredd ganrif ar bymtheg. Llwyddodd i greu rhai o’r cynlluniau mewnol mwyaf ysblennydd a welir ym Mhrydain, ar ôl dod dan ddylanwad arddull Gothig, arddull gwledydd Môr y Canoldir ac arddull Arabaidd. Rhaid ichi eu gweld â’ch llygaid eich hun. Oherwydd yr holl hanes a’r holl fanylder, byddai’n werth mynd ar daith dywys trwy’r Tŷ. Mae gan y tywyswyr arbenigol wybodaeth fanwl am bob twll a chornel, a chewch gyfle i ymweld â deg o ystafelloedd ysblennydd.

Yn ystod Teithiau Tŵr y Cloc, a gynhelir drwy gydol yr haf, bydd ymwelwyr yn cael cyfle i ddringo i fyny grisiau troellog hir at Dŵr y Cloc ac Ystafell Ysmygu’r Haf. Mae’r tŵr a’r ystafell yn enghreifftiau anhygoel o ddychymyg byw Burges o ran creu cynlluniau mewnol cywrain a lliwgar. Ar ôl cyrraedd pen y tŵr, oedwch am ennyd i fwynhau’r golygfeydd godidog ar draws y ddinas.

Os bydd y gwychder (a’r 101 o risiau) wedi eich llethu, pam nad ewch am baned i gegin a bar Teras y Gorthwr. Yno, cewch olygfeydd o’r Gorthwr Normanaidd a’r Castell ar draws teras awyr agored, felly cewch wylio eraill yn crwydro rhyfeddodau’r castell.

The Firing Line yw Amgueddfa’r Milwr Cymreig yng Nghastell Caerdydd. Mae’n adrodd hanesion ac yn arddangos eitemau cofiadwy sy’n cwmpasu 300 mlynedd o wasanaeth gan ddwy gatrawd Gymreig, sef Gwarchodlu Marchfilwyr y Frenhines a’r Gwarchodlu Cymreig. Bydd y tocyn a brynwch i ymweld â’r castell yn caniatáu ichi gael mynediad i amgueddfa’r Firing Line.

Wedyn, beth am bicio i’r siop i brynu cofrodd a mynd am dro o amgylch Parc Bute. Caiff y parc hwn ei gydnabod fel tirlun cynlluniedig hanesyddol Gradd 1. Mae’n cynnwys bron i 150 acer o fannau gwyrdd sy’n amgylchynu’r castell, a cheir yno goed o bedwar ban byd.

Mae Castell Caerdydd yn ferw o weithgarwch drwy gydol y flwyddyn, a chaiff digwyddiadau o bob math eu cynnal yno. Caiff llu o wleddoedd eu cynnal yno bob blwyddyn, lle gall ymwelwyr fwynhau noson o fwyd ac adloniant Cymreig. Cadwch olwg am ddiwrnodau agored arbennig lle caiff brwydrau canoloesol eu hail-greu, lle caiff straeon eu hadrodd, a lle ceir clerwyr ac ymrysonau twrnamaint. Hefyd, ceir nosweithiau sinema awyr agored a chyngherddau byw lle bydd enwogion y byd cerddorol yn perfformio.

Mae Tafwyl, a gynhelir ar ddechrau’r haf bob blwyddyn, yn dathlu’r iaith Gymraeg, ac mae’n croesawu siaradwyr Cymraeg a phobl ddi-Gymraeg. Bydd y prif ddigwyddiad – sef penwythnos lle arddangosir celfyddyd, diwylliant, chwaraeon a bwyd stryd Cymru – yn cael ei gynnal ar diroedd y castell.